бошқалар

Yangi Ahdda oqsoqollarning farzandlari imonli bo‘lishlari kerak deb yozilganmi?

Жавоблар
11.18.2017

1-Timo‘tiy 3:4da oqsoqol “xonadonini yaxshi boshqaradigan, farzandlari unga boʻysunib hurmat qiladigan boʻlsin”, deb aytilgan bo‘lsa, Titus 1:6da bu borada yanada ilgarilab ketiladi, unda oqsoqollarning farzandlari “pista (asl matnda) boʻlib, shaloqlik va itoatsizlik aybidan xoli boʻlishsin”, deyiladi. O‘zbek tilidagi tarjimada pista so‘zi “imonli” deya tarjima qilingan. Shu sababdan, ba’zi odamlar Yangi Ahdda oqsoqollarning farzandlari masihiylar bo‘lishlari kerakligi aytilgan, deya ta’kidlashadi.

Bunday qarashning bir necha muammoli jihatlari bor.

  1. Ushbu ikki parchalar bir-biriga qanchalik parallel ekanligini inobatga olgan holda Titus 1:6dagi “farzandlari imonli [pista] bo‘lishi” iborasi 1-Timo‘tiy 3:4dagi “farzandlari unga bo‘ysunuvchan bo‘lishi” iborasi bilan bir xil ma’noga ega deya faraz qilish o‘rinlidir. Bu shuni anglatadiki, Titus 1:6ning oxirgi qismi (shaloqlik va itoatsizlik aybidan xoli boʻlishsin) pista so‘zi nimani anglatishining izohidir: o‘zini tuta bilishda ishonchli, ota-onasiga bo‘ysunib, hurmat qiladigan va bebosh emas (1-Tim. 3:4). Boshqacha qilib aytganda, Titus 1:6dagi “pista”, ehtimol, “imonli” emas, balki “o‘zini tuta bilishda ishonchli” ma’nosini anglatadi.
  1. Birinchi Timo‘tiy 3:5 oqsoqollik xislatini shaxsning boshqaruvchilik qobiliyatiga asoslanishini aniq ko‘rsatadi, bu esa, uning o‘z xonadonini qanday boshqarishida namoyon bo‘ladi (1-Tim. 3:4). Shunga qaramay, najot beruvchi imonni hech qanday yaxshi ota-onalik yordamida yuzaga keltirib bo‘lmaydi. Umumiy qilib aytganda, itoatkorlik va bo‘ysunuvchanlikni amalga oshirishi mumkin. Shaxsning oqsoqollik xislati uning o‘z uyini boshqarish qobiliyatiga asoslanadi, bunda uning farzandlarining o‘zini tutishi ishonchli mezondir, ularning najot topishi emas, chunki, u buni yuzaga keltirolmaydi.
  2. Ushbu parchalarda sanab o‘tilgan oqsoqolga qo‘yilgan barcha talablar (xotiniga vafodor, vazmin, odil va h.k.) shaxsiy javobgarlik masalalaridir. Oqsoqoldan uning farzandlari chin, najotga eltuvchi imonga ega bo‘lishini talab qilish bir shaxsni boshqa shaxsning najoti uchun javobgar qilib qo‘yishni bildiradi, bu esa, Kalomning hech bir parchasida o‘rgatilmagan. Bu najotga erishishdagi faqatgina Xudoga tegishli bo‘lgan rolni odamlarga topshirib qo‘yish bilan barobar.

(Ushbu material Jastin Teylorning Oqsoqolning farzandlarida imonsizlik – Ekzegetika [Unbelief in an Elder’s Children — Exegesis] nomli maqolasidan foydalanib tayyorlangan)

Янги Аҳдда оқсоқолларнинг фарзандлари имонли бўлишлари керак деб ёзилганми?

1 Тимўтий 3:4да оқсоқол “хонадонини яхши бошқарадиган, фарзандлари унга бўйсуниб ҳурмат қиладиган бўлсин”, деб айтилган бўлса, Титус 1:6да бу борада янада илгарилаб кетилади, унда оқсоқолларнинг фарзандлари “pista (асл матнда) бўлиб, шалоқлик ва итоатсизлик айбидан холи бўлишсин”, дейилади. Ўзбек тилидаги таржимада pista сўзи “имонли” дея таржима қилинган. Шу сабабдан, баъзи одамлар Янги Аҳдда оқсоқолларнинг фарзандлари масиҳийлар бўлишлари кераклиги айтилган, дея таъкидлашади.

Бундай қарашнинг бир неча муаммоли жиҳатлари бор.

  1. Ушбу икки парчалар бир-бирига қанчалик параллел эканлигини инобатга олган ҳолда Титус 1:6даги “фарзандлари имонли [pista] бўлиши” ибораси 1 Тимўтий 3:4даги “фарзандлари унга бўйсунувчан бўлиши” ибораси билан бир хил маънога эга дея фараз қилиш ўринлидир. Бу шуни англатадики, Титус 1:6нинг охирги қисми (шалоқлик ва итоатсизлик айбидан холи бўлишсин) писта сўзи нимани англатишининг изоҳидир: ўзини тута билишда ишончли, ота-онасига бўйсуниб, ҳурмат қиладиган ва бебош эмас (1 Тим. 3:4). Бошқача қилиб айтганда, Титус 1:6даги “pista”, эҳтимол, “имонли” эмас, балки “ўзини тута билишда ишончли” маъносини англатади.
  2. Биринчи Тимўтий 3:5 оқсоқоллик хислатини шахснинг бошқарувчилик қобилиятига асосланишини аниқ кўрсатади, бу эса, унинг ўз хонадонини қандай бошқаришида намоён бўлади (1 Тим. 3:4). Шунга қарамай, нажот берувчи имонни ҳеч қандай яхши ота-оналик ёрдамида юзага келтириб бўлмайди. Умумий қилиб айтганда, итоаткорлик ва бўйсунувчанликни амалга ошириши мумкин. Шахснинг оқсоқоллик хислати унинг ўз уйини бошқариш қобилиятига асосланади, бунда унинг фарзандларининг ўзини тутиши ишончли мезондир, уларнинг нажот топиши эмас, чунки, у буни юзага келтиролмайди.
  3. Ушбу парчаларда санаб ўтилган оқсоқолга қўйилган барча талаблар (хотинига вафодор, вазмин, одил ва ҳ.к.) шахсий жавобгарлик масалаларидир. Оқсоқолдан унинг фарзандлари чин, нажотга элтувчи имонга эга бўлишини талаб қилиш бир шахсни бошқа шахснинг нажоти учун жавобгар қилиб қўйишни билдиради, бу эса, Каломнинг ҳеч бир парчасида ўргатилмаган. Бу нажотга эришишдаги фақатгина Худога тегишли бўлган ролни одамларга топшириб қўйиш билан баробар.

(Ушбу материал Жастин Тейлорнинг Оқсоқолнинг фарзандларида имонсизлик – Экзегетика [Unbelief in an elder’s Children — Exegesis] номли мақоласидан фойдаланиб тайёрланган)