1. Matnni butun kitob konteksti ichiga joylashtiring.Kitobning takrorlanmas mavzulari Masih tomon yo‘l ochadi. Ibtidoda yaratilish va va’da mavzulari, Chiqishda xaloskorlik, Levilarda muqaddaslik va qurbonlik va hokazo mavzular, bularning bari oxir-oqibatda, Masih tomon yo‘naltiradi, bu kitoblarning ichidagi alohida parchalar esa, odatda, o‘sha mavzularni qandaydir tarzda yoritib beradi.

1. Matnning teologik mavzulari qay tarzda xushxabar mavzulariga aloqador ekanligini ta’kidlang. Matnda gunoh, solihlik, hukm, qonun, qurbonlik, oqlanish, imon kabilar haqida nimadir deyilganmi? Ushbu teologik mavzulardan birontasini o‘zining izohi va kulminatsiyasi sifatida xushxabarga bog‘lang.
2. Parcha najotkorlik tarixi umumiy hikoya chizig‘ining qaysi nuqtasida sodir bolishini ta’kidlang va matnni najotkorlik-tarixiy chiziqlar bo‘ylab xushxabarga bog‘lang. Yaratilish najotkorlik ishi uchun namunadir. Gunohning kirib kelishi va uning ta’sirlari xalos bo‘lish uchun sabablardir. Isroilning tarixi kelayotgan Masih va Xudoning xaloskorlik shohligining soyasi va timsolidir. Surgun Xudoning gunohga nisbatan jazosi va bizning Najotkorga muhtojligimizni namoyon etadi. Biz Masihning birinchi marta kelishi (bu Yangi Ahdda yozib qoldirilgan va talqin qilingan) hamda Masihning ikkinchi marta kelishi (Yangi Ahdda bu bashorat qilingan) orasida yashayapmiz. Matnni najotkorlikning katta tarixi ichiga joylashtirgan holda, bu xushxabarga qay tarzda aloqador ekanligini ta’kidlab o‘tishingiz, keyin esa, xushxabarni va’z qilishingiz mumkin.

(Ushbu material D.A. Karsonning Tirilish va Esxatologiya: Teologiya Jamoat Xizmatida nomli kitobining “Zabur 1-bob bo‘yicha Kalomiy-Teologik Fikrlar” nomli bobidan foydalanib tayyorlangan (“Biblical-Theological Ruminations on Psalm 1” in Resurrection and Eschatology: Theology in Service of the Church, edited by Lane G. Tipton and Jeffrey C. Waddington, [Philadelphia: Presbyterian and Reformed, 2008] pages 120-134).

Қандай қилиб биз берилган ҳар қандай матндан хушхабар томон борамиз?

1. Матнни бутун китоб контексти ичига жойлаштиринг. Китобнинг такрорланмас мавзулари Масиҳ томон йўл очади. Ибтидода яратилиш ва ваъда мавзулари, Чиқишда халоскорлик, Левиларда муқаддаслик ва қурбонлик ва ҳоказо мавзулар, буларнинг бари охир-оқибатда, Масиҳ томон йўналтиради, бу китобларнинг ичидаги алоҳида парчалар эса, одатда, ўша мавзуларни қандайдир тарзда ёритиб беради.
2. Матннинг теологик мавзулари қай тарзда хушхабар мавзуларига алоқадор эканлигини таъкидланг. Матнда гуноҳ, солиҳлик, ҳукм, қонун, қурбонлик, оқланиш, имон кабилар ҳақида нимадир дейилганми? Ушбу теологик мавзулардан биронтасини ўзининг изоҳи ва кулминацияси сифатида хушхабарга боғланг.
3. Парча нажоткорлик тарихи умумий ҳикоя чизиғининг қайси нуқтасида содир болишини таъкидланг ва матнни нажоткорлик-тарихий чизиқлар бўйлаб хушхабарга боғланг. Яратилиш нажоткорлик иши учун намунадир. Гуноҳнинг кириб келиши ва унинг таъсирлари халос бўлиш учун сабаблардир. Исроилнинг тарихи келаётган Масиҳ ва Худонинг халоскорлик шоҳлигининг сояси ва тимсолидир. Сургун Худонинг гуноҳга нисбатан жазоси ва бизнинг Нажоткорга муҳтожлигимизни намоён этади. Биз Масиҳнинг биринчи марта келиши (бу Янги Аҳдда ёзиб қолдирилган ва талқин қилинган) ҳамда Масиҳнинг иккинчи марта келиши (Янги Аҳдда бу башорат қилинган) орасида яшаяпмиз. Матнни нажоткорликнинг катта тарихи ичига жойлаштирган ҳолда, бу хушхабарга қай тарзда алоқадор эканлигини таъкидлаб ўтишингиз, кейин эса, хушхабарни ваъз қилишингиз мумкин.

(Ушбу материал Д.А. Карсоннинг Тирилиш ва эсхатология: Теология Жамоат Хизматида номли китобининг “Забур 1-боб бўйича Каломий-Теологик Фикрлар” номли бобидан фойдаланиб тайёрланган (“Biblical-Theological Ruminations on Psalm 1” in Resurrection and eschatology: Theology in Service of the Church, edited by Lane G. Tipton and Jeffrey C. Waddington, [Philadelphia: Presbyterian and Reformed, 2008] pages 120-134).