Bitta gap bilan javob beradigan bo‘lsak, ota-onalar o‘z farzandlarini nohaq g‘azablantirishdan saqlanishlari lozim: “Ey otalar, farzandlaringizni ranjitavermanglar, boʻlmasa ular tushkunlikka tushib qoladi” (Kol. 3:21). Yana, “Ey otalar, farzandlaringizning gʻashiga tegmang. Ularni Rabbimizning taʼlim–tarbiyasi bilan oʻstiring” (Efes. 6:4).

Quyida farzandlaringizni nohaq g‘azablantirishning o‘nta yo‘li keltirilgan:

1. Jahlingiz chiqqan paytda farzandingizni jazolash.
2. Farzandingizni urushish, ayniqsa, hammaning oldida. Uning ustidan kulish ham yaxshi ishlaydi.
3. Farzandingizni atayin do‘stlari oldida noqulay ahvolga solish. Qanaqadir nomlar bilan chaqirish ularning e’tiborini darhol tortadi.
4. Ikki xil standartlar qo‘yish toki bola kimga yoki nimaga ergashishni hech qachon bilmasin.
5. Inoyat xushxabari o‘rniga o‘zini tartib-intizomga solish xushxabarini va’z qilish.
6. Hech qachon xatongizni tan olmaslik va farzandlaringizdan hech qachon kechirim so‘ramaslik.
7. Qanaqadir noto‘g‘ri narsa topmaguncha farzandingizni diqqat bilan tekshirish. Ularni yetib bo‘lmas standartlarda ushlab turish buni osonlashtiradi.
8. Farzandlaringizni tinglamasdan ular o‘rtasidagi janjalni hukm qilish.
9. Farzandingizni boshqalar bilan taqqoslash.
10. Farzandlaringizga kunning boshida va’da berib keyin o‘z va’dangizni bajarmaslik.

Ota-onalar o‘z farzandlarini yaxshi narsalarga chorlashlari kerak: “Biz bir–birimizga eʼtiborli boʻlaylik, bir–birimizni mehr–muhabbatga va xayrli ishlarga chorlaylik” (Ibr. 10:24).

(Ushbu material Met va Elizabet Schmukerlarning “Bola tarbiyasi uchun 39ta Dars, 20ta Foydali maslahat va 10 ta Qilish kerak bo‘lmagan narsa” [39 Lessons, 20 Tips and 10 Don’ts for Parenting] nomli maqolasidan foydalanib tayyorlangan)

Бола тарбиясида мен нимадан сақланишим керак?

Битта гап билан жавоб берадиган бўлсак, ота-оналар ўз фарзандларини ноҳақ ғазаблантиришдан сақланишлари лозим: “Эй оталар, фарзандларингизни ранжитаверманглар, бўлмаса улар тушкунликка тушиб қолади” (Кол. 3:21). Яна, “Эй оталар, фарзандларингизнинг ғашига тегманг. Уларни Раббимизнинг таълим–тарбияси билан ўстиринг” (Эфес. 6:4).

Қуйида фарзандларингизни ноҳақ ғазаблантиришнинг ўнта йўли келтирилган:

1. Жаҳлингиз чиққан пайтда фарзандингизни жазолаш.
2. Фарзандингизни урушиш, айниқса, ҳамманинг олдида. Унинг устидан кулиш ҳам яхши ишлайди.
3. Фарзандингизни атайин дўстлари олдида ноқулай аҳволга солиш. Қанақадир номлар билан чақириш уларнинг эътиборини дарҳол тортади.
4. Икки хил стандартлар қўйиш токи бола кимга ёки нимага эргашишни ҳеч қачон билмасин.
5. Иноят хушхабари ўрнига ўзини тартиб-интизомга солиш хушхабарини ваъз қилиш.
6. Ҳеч қачон хатонгизни тан олмаслик ва фарзандларингиздан ҳеч қачон кечирим сўрамаслик.
7. Қанақадир нотўғри нарса топмагунча фарзандингизни диққат билан текшириш. Уларни етиб бўлмас стандартларда ушлаб туриш буни осонлаштиради.
8. Фарзандларингизни тингламасдан улар ўртасидаги жанжални ҳукм қилиш.
9. Фарзандингизни бошқалар билан таққослаш.
10. Фарзандларингизга куннинг бошида ваъда бериб кейин ўз ваъдангизни бажармаслик.

Ота-оналар ўз фарзандларини яхши нарсаларга чорлашлари керак: “Биз бир–биримизга эътиборли бўлайлик, бир–биримизни меҳр–муҳаббатга ва хайрли ишларга чорлайлик” (Ибр. 10:24).

(Ушбу материал Мет ва Элизабет Шмукерларнинг “Бола тарбияси учун 39та Дарс, 20та Фойдали маслаҳат ва 10 та Қилиш керак бўлмаган нарса” [39 Lessons, 20 Tips and 10 Don’ts for Parenting] номли мақоласидан фойдаланиб тайёрланган)